غایت حکمغایت حکم به کلمه دلالت کننده بر نهایت استمرار حکم اطلاق می شود. ۱ - تعریفغایت حکم، مقابل غایت موضوع بوده و عبارت است از غایتی که قید حکم محسوب میشود و استمرار حکم را معین میکند، ۱.۱ - مثالمانند: قضیه «کل شی ء طاهر حتی تعلم انه قذر»، که «کل شی ء» موضوع و «طاهر» حکم است، و قید «حتی» غایت برای «طاهر» است و در حقیقت، از شئون محمول شمرده میشود. البته برخی در همین قضیه، «حتی» را قید موضوع گرفتهاند. ۲ - فرق غایت موضوع و غایت حکمدر بحث مفهوم غایت، برخی بین غایت موضوع و غایت حکم تفصیل دادهاند؛ به این بیان که اگر غایت حکم باشد، مفهوم ثابت است و بر «انتفاء الحکم بعد تحقق الغایة» دلالت میکند؛ اما اگر غایت، غایت موضوع باشد، دلیلی بر مفهوم داشتن غایت، وجود ندارد. [۳]
کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۲۴۷-۲۴۶.
[۷]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۷، ص۵۵۵.
[۸]
محمد، الاصول، شیرازی، ج۵، ص۷.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۵۹۷، برگرفته از مقاله «غایت حکم». ردههای این صفحه : غایت
|